Ερμηνεία της εικόνας της Κυριακής της Απόκρεω

Η εικόνα της Τελικής Κρίσης ή της Δευτέρας Παρουσίας, παρουσιάζει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα.

Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, όταν έρθει ο Υιός του Θεού με όλους τους αγγέλους, τότε θα συναχθούν γύρω Του όλα τα έθνη. Εκείνος, στη συνέχεια, θα διαχωρίσει τα πρόβατα από τα ερίφια, βάζοντας τους δίκαιους στα δεξιά Του και τους αμαρτωλούς στα αριστερά Του. Τότε, θα αποκριθεί στους δικαίους να εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών και στους αμαρτωλούς: «πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ».

Όλη αυτή η περιγραφή της Τελικής Κρίσης αποδώθηκε και στη βυζαντινή εικονογραφία.

Σε όλες τις απεικονίσεις, εικονίζεται στο κέντρο και πάνω ο Υιός του Θεού με όλη τη δόξα Του και τους αγγέλους. Το βλέμμα Του είναι αυστηρό, καθώς εκείνη τη στιγμή θα κρίνει όλους τους ανθρώπους, ανάλογα με τις πράξεις του καθενός. Δίπλα Του, δεξιά και αριστερά, είναι η Παναγία και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.

 Εκατέρωθεν της Παναγίας και του Αγ. Ιωάννη, εικονίζονται οι 12 Μαθητές του Χριστού.

Στο κέντρο, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η εικόνα έχει 2 μέρη. Στο πρώτο, και στα δεξιά του Υιού του Θεού, βρίσκονται οι δίκαιοι, ενώ στο αριστερό μέρος οι αμαρτωλοί.

Εύκολα μπορούμε να διακρίνουμε τα φωτοστέφανα αλλά και την διαρκή δοξολογία προς το Θεό, σε συνδυασμό με χρώματα της κλίμακας του μπλε. Κάτω από τους δίκαιους ανθρώπους, στο κάτω μέρος της εικόνας, υπάρχει η Παναγία, ο πρώτος άνθρωπος που μπήκε στην Βασιλεία των Ουρανών, ο ληστής και άλλοι άνθρωποι της Παλαιάς Διαθήκης.

Αντίθετα, στους αμαρτωλούς παρατηρούμε να είναι «εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον» με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα. Στο κάτω μέρος της εικόνας του αριστερού μέρους, απεικονίζεται ένας δράκος που καταπίνει τις ψυχές των αμαρτωλών.

Στο κέντρο μέρος της εικόνας, εικονίζονται, συνήθως, διάφορες παραστάσεις με εσχατολογικό περιεχόμενο. Η ετοιμασία του Θρόνου, ο ζυγός της δικαιοσύνης κ.α.

Σωτήρης Θ.